Türkiye’de Çipura (Sparus aurata L.) ve Levrek (Dicentrarchus labrax L.) Balıklarının Kültür ve Doğal Populasyonları Arasındaki Filogenetik Farklılıkların Mitokondriyal Gen Bölgelerinin DNA Dizi Analizleri ile Tanımlanması

Süleyman Bekcan

Bu çalışmada, Türkiye denizlerinde bulunan doğal çipura ve levrek popülasyonları ile balık çiftliklerinde üretilen çipura ve levrek balıklarının genetik olarak incelenmesi ve varsa bu stoklar arasındaki filogenetik farklılıkların belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Çiftlikler bünyesinde damızlık balıklardan yavru üretiminin başlamasıyla üstün özellikler sergileyen balıklar damızlık olarak ayrılmış ve istemeden de olsa bir ıslah uygulaması gerçekleştirilmiştir. Ancak bu şekilde her çiftlik içerisinde kapalı bir gen havuzu oluşturulmuştur. Dolayısı ile uzun süre boyunca aynı damızlıkların kullanılması ve yeni damızlıkların da bunların yavruları arasından seçilmesi, doğal stoklar ile bu damızlık stoklar arasında genetik açıdan bazı farklılıklara yol açmış olabilir.

Bu araştırma ile hem Akdeniz, Ege ve Karadeniz sularımızda bulunan doğal çipura ve levrek stoklarının hem de çiftliklerde kullanılan damızlık stokların filogenetik çalışmalarda sıklıkla kullanılan belirli mtDNA gen bölgelerindeki farklılıklar tespit edilmeye çalışılacaktır. Stokların kendi içlerindeki ve stoklar arasındaki genetik benzerlikler ve farklılıklar araştırılacaktır. Böylece ekonomik açıdan önemli balık türleri arasında ilk sıralarda yer alan çipura ve levrek balıklarına ilişkin daha detaylı bilgilerin elde edilmesi ve gelecekte yapılacak olan araştırmalar ve özellikle ıslah çalışmalarına ışık tutulması amaçlanmaktadır. Ülkemizde büyük bir ekonomik faaliyet haline gelmiş olan çipura ve levrek yetiştiriciliğinde işletme verimliliğine ve ürün kalitesine katkıda bulunacak gelişmeler üreticiler tarafından büyük ilgi görmektedir. Yine ülkemizde son yıllarda hızlı bir gelişim göstermekte olan biyoteknoloji alanında yapılacak içerikli araştırmaların değeri büyüktür. Araştırma konusu, Türkiye’deki stoklar üzerinde bir ilk olacağından büyük önem taşıdığına inanılmaktadır.