Kürşad Özbek

Türkiye, 3.649 tanesi endemik olmak üzere 11.707 bitki taksonu ile dünya genelinde bitkisel genetik çeşitlilik bakımından oldukça önem taşıyan bir ülkedir. Sahip olduğumuz bu zenginlik diğer ülkeler tarafından 1500’lü yıllardan beri yasadışı yollarla kullanılmakta ve elde edilen faydalardan ülkemiz herhangi bir hak iddia edememektedir. Bunun da başlıca sebebi ülkemizdeki türlerin henüz moleküler düzeyde tanımlanmamış olmasıdır. Bitkilerde barkodlama teknikleri dünyada yaklaşık 15 yıldır kullanılsa da, ülkemizde henüz bu alanda büyük çaplı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenden dolayı BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesinin de en önemli amaçlarından biri olan “genetik kaynakların kullanımından doğacak yararların eşit ve adil paylaşımı” ilkesinin ülkemizde uygulanabilir olabilmesi için ulusal kapsamlı bir DNA barkodlama projesinin gerekliliği ortaya çıkmıştır. Sunulan proje kapsamında; Ulusal DNA Barkodlama Veritabanı’nın kurulması ve proje için önceliklendirilen bitki türlerinin DNA barkodlama işlemlerinin gerçekleştirilerek ülkemiz adına kayıt edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, hem uluslararası veri tabanları incelenecek hem de oluşturulacak veri tabanı ile uluslararası bilgi akışı sağlanacaktır. Ayrıca bu amaçla hazırlanacak barkod verisi materyal transferinde kullanılmakta olan Standart Materyal Transfer Anlaşmasına (SMTA) eklenerek söz konusu anlaşmanın en büyük eksikliği de giderilmiş olacaktır. Bu proje ile ülkemize özgü genetik kaynaklar da tespit edilebileceğinden dolayı, çıkacak sonuçlar ülkemiz adına biyokaçakçılık ve biyoterörizmle daha etkin bir şekilde mücadele etmemizi sağlayacaktır.

TAGEM

2017-Sürekli