Nilsun Demir

Bu çalışmada balık yemlerinde hayvansal protein kaynağı olarak kullanılan balık ununun ayçiçeği tohumu küspesi ile değişen oranlarda ikame edilerek yeme katılımının sazan (Cyprinus carpio L. 1758) balıklarında büyüme performansına olan etkileri incelenmiştir. Ayçiçeği tohumu küspesinin balık unu ile optimum ikame oranını belirlemek amacı ile 4 adet izonitrojenik ve izokalorik yem hazırlanmıştır. Kontrol grubunda (K) hayvansal protein kaynağı olarak balık unu kullanılmış, diğer deneme yemlerine ise %15 (AT15), %30 (AT30) ve %45 (AT45) oranında ayçiçeği tohumu küspesi ilave edilmiştir. Deneme yemleri ile beslenen sazan balıklarının et bileşimi ve balıklara ait filetoların 6 ay süre ile -18ºC’de dondurarak depolanması sonucu, proteinler ve yağ asitleri profilinde oluşan değişimler belirlenmiştir. Dört farklı deneme yemi ile 12 hafta süresince beslenen sazan balıklarında büyüme parametreleri, gonadosomatik indeks (GSİ), hepatosomatik indeks (HSİ) ve fileto verimi (FV) hesaplanmıştır. Sazan balıklarında 6 aylık depolama süresince tiyobarbitürik asit (TBA), total volatil baz azotu (TVB – N), serbest yağ asitleri (SYA), yağ asitleri dağılımı, aterojenik indeks (Aİ) ve trombojenik indeks (Tİ) aylık olarak değerlendirilmiştir. Depolanmış sazan balıklarında 3 aylık periyotlarla sodyum dodesil sülfat – poliakrilamid jel elektroforezi (SDS – PAGE) yapılmıştır.

K ve AT15 yemi ile beslenen sazan balıklarında, ağırlık kazancı, mutlak büyüme ve spesifik büyüme oranının AT30 ve AT45 ile beslenen gruplara göre daha yüksek olduğu, yem değerlendirme oranının balık unu ikamesinde giderek artan ayçiçeği tohumu küspesi ile arttığı, protein değerlendirme oranının azaldığı, kondisyon faktörü ve yaşama oranı bakımından gruplar arasında istatistik olarak önemli bir fark bulunmadığı (p> 0,05) gözlenmiştir. Benzer şekilde, dişi ve erkek sazan balığında GSİ değerleri açısından gruplar arasında istatistik olarak önemli bir fark bulunmazken (p> 0,05), HSİ değeri tüm deneme gruplarında azalmıştır. Depolama periyodu süresince depolama başlangıcı değerlerine göre FV’nde tüm deneme gruplarında artış olduğu gözlenmiştir. Donmuş depolama süresince TBA, TVB – N ve SYA değerlerinde tüm gruplarda artış tespit edilmiştir. Depolamanın 4. ve 5. ayında TBA değeri ile dekosaheksaenoik asit (DHA) değerinde azalma gözlenmiş, deneme gruplarında DHA değerleri arasında belirlenen bu fark istatistik olarak önemli bulunmuştur (p< 0,05). Eikosapentaenoik asit (EPA) değeri açısından AT30 yemi ile beslenen grup ile diğer gruplar arasında görülen fark istatistik olarak önemlidir (p< 0,05). Deneme gruplarında sarkoplazmik ve miyofibriler protein derişimleri arasında görülen fark sadece depolama başlangıcında istatistik olarak önemli bulunmuştur (p< 0,05). Ayçiçek tohumu küspesinde bulunan tanenin GH ve IGF-I genleri üzerine olan etkileri incelenmiş ve IGF-I geninin karaciğer ve beyin dokusunda eksprese edildiği, GH geninin ise sadece 10 adet beyin dokusunda eksprese edildiği saptanmıştır.

Ankara Üniversitesi BAP

2007-2010