İlknur Meriç

Günümüzde artan dünya nüfusu ile birlikte ortaya çıkan besin ihtiyacı, mevcut tarım alanlarının daha etkili ve verimli kullanımını zorunlu hale getirmiştir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de entegre zararlı yönetimi ilkeleri çerçevesinde pestisit kullanımı tarımsal üretimin vazgeçilmez unsurlardandır. Ancak, tarımsal üretimde hastalık, zararlı ve yabancı bitki gibi organizmalar ile mücadelede yaygın ve yoğun bir şekilde kullanılan pestisitler çeşitli yollar ile sucul sistemlere taşınmakta ve balık başta olmak üzere sucul canlılar üzerinde olumsuz fizyolojik etkilere neden olmaktadır.

Son yıllarda özellikle içsularda artış gösteren entansif balık yetiştiriciliğinde, kullanılan su kaynaklarının çeşitli pestisitlerle kirlenme potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda, bu araştırmanın temelini Gökkuşağı alabalığında (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) meydana gelebilecek olası fizyolojik yanıtın, tiroid hormon reseptörlerindeki (TRs) gen ekspresyonu incelenerek saptanması oluşturacaktır. Projede, ana deney konsantrasyonları, yapılacak ön deneyler sonucunda belirlenecek ve deneme statik biodeney yöntemi kullanılarak 96 saat süre ile iki tekrarlı olarak yürütülecektir. Projede kullanılması planlanan pestisitler sırası ile Pamitraz 20 EC (Amitraz) ve Declare 25 EC (Deltamethrin)’dir. Pestisitlerin tiroid hormon homeostasisi üzerine olan etkilerini belirlemek amacı ile tiroid hormon reseptörleri α (TRα) ve β (TRβ) gen bölgeleri RT–PCR tekniği ile incelenecek, gen regülasyonuna ait verilerin normalizasyonunda ise referans gen olarak 18S kullanılacaktır. Endokrin bozucu kimyasallar olarak değerlendirilen pestisitlerin balıklar üzerinde oluşturduğu etkileri inceleyen pek çok çalışma yapılmıştır, ancak bu kimyasallar ile kontaminasyonun etkilerini endokrin sistemde gen regülasyonu bakımından inceleyen çalışmalar oldukça sınırlı sayıda kalmıştır. Bu projeden elde edilecek verilerin bu anlamda yeni yapılacak çalışmalara yarar sağlayacağı düşünülmektedir.

Scientific and Technological Research Council Of Turkey (TUBİTAK)

2011-2012